Postępowania restrukturyzacyjne oraz upadłościowe pełnią istotną rolę w systemie gospodarki wolnorynkowej. Ich podstawowym celem jest optymalne zaspokojenie wierzycieli zagrożonego niewypłacalnością lub niewypłacalnego dłużnika. Obok tego postępowanie restrukturyzacyjne pozwala oddłużyć przedsiębiorstwo dłużnika i zachować je na rynku. Postępowanie upadłościowe stwarza zaś możliwość wyeliminowania dysfunkcjonalnego podmiotu z rynku, zapobiegając tym samym fali dalszych bankructw podmiotów powiązanych gospodarczo.
Urzeczywistnienie celów tych postępowań możliwe jest wyłącznie wówczas, gdy zostaną one zainicjowane w odpowiednim czasie, a ich przebieg nie będzie zakłócany destrukcyjnymi poczynaniami dłużnika. Nic więc dziwnego, że prawidłowy przebieg postępowań restrukturyzacyjnego oraz upadłościowego zabezpieczony został poprzez przepisy karne penalizujące m.in. takie zachowanie jak:
- niezgłoszenie wniosku o upadłość spółki handlowej pomimo powstania warunków uzasadniających według ustawy upadłościowej upadłość spółki (art. 586 k.s.h.);
- podanie we wniosku o ogłoszenie upadłości nieprawdziwych danych (art. 522 ust. 1 pr. up.);
- nie wydanie syndykowi całego majątku wchodzącego do masy upadłości, ksiąg rachunkowych lub innych dokumentów dotyczących majątku dłużnika (art. 523 ust. 1 pr. up.);
- nie wydanie zarządcy ksiąg rachunkowych lub innych dokumentów dotyczących majątku dłużnika (art. 399 pr. restr.).
Podjęcie skutecznej obrony Klienta w tego typu sprawach wymaga od obrońców doskonałej znajomości regulacji ustawy upadłościowej oraz ustawy restrukturyzacyjnej. Tylko wówczas możliwe jest precyzyjne określenie terminu obligującego do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości; zakresu danych oraz informacji, które w takim wniosku powinny się znaleźć czy składników majątkowych podlegających przekazaniu do masy.
Kwestie te pozostają świetnie znane naszej Kancelarii, która dotychczas stanęła przed koniecznością rozstrzygnięcia m.in. następujących zagadnień prawnych:
- czy podjęte przez dłużnika czynności w ramach wprowadzonego niedawno do polskiego porządku prawnego postępowania restrukturyzacyjnego wpływają w jakikolwiek sposób na wyrażony w ustawie upadłościowej obowiązek zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości;
- czy podlega karalności zaniechanie zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w sytuacji, gdy oczywistym pozostaje, że z uwagi na brak majątku dłużnika, który mógłby zostać rozdysponowanym pośród wierzycieli, wniosek ten przez sąd upadłościowy zostanie oddalony;
- czy zachodzące w ramach ustawy upadłościowej zmiany w obrębie definicji legalnej „niewypłacalności” powinny być brane pod uwagę w procesie karnym z perspektywy oceny ustawy względniejszej.